Το Συμβούλιο ενέκρινε σήμερα την πρόταση της Επιτροπής για την ενίσχυση του Συστήματος Πληροφοριών Σένγκεν (SIS), του ευρύτερα χρησιμοποιούμενου ευρωπαϊκού συστήματος ανταλλαγής πληροφοριών για τη μετανάστευση, την ασφάλεια και τη διαχείριση των συνόρων.
Πολιτική προτεραιότητα για την περίοδο 2018-2019 και βασικό στοιχείο για τη μελλοντική διαλειτουργικότητα των συστημάτων πληροφοριών της ΕΕ, το ενισχυμένο SIS θα βοηθήσει τους συνοριοφύλακες και την αστυνομία να εντοπίζουν καλύτερα τους επικίνδυνους εγκληματίες και τρομοκράτες.
Χαιρετίζοντας την έγκριση της πρότασης, ο επίτροπος Μετανάστευσης, Εσωτερικών Υποθέσεων και Ιθαγένειας, Δημήτρης Αβραμόπουλος δήλωσε: «Το Σύστημα Πληροφοριών Σένγκεν βρίσκεται στον πυρήνα του συστήματος Σένγκεν, διαφυλάσσοντας την ελεύθερη κυκλοφορία των προσώπων εντός αυτού του χώρου, αλλά και προστατεύοντας τους πολίτες μας από εκείνους που θέλουν να καταχραστούν αυτή την ελευθερία. Το σύστημα λειτουργεί σε 24ωρη βάση 7 ημέρες την εβδομάδα και, μόλις καταστεί διαλειτουργικό με άλλα συστήματά μας για τη μετανάστευση και την ασφάλεια, θα βοηθά ακόμη περισσότερο τους συνοριοφύλακες και την αστυνομία να εντοπίζουν επικίνδυνους εγκληματίες και τρομοκράτες και να τους εμποδίζουν να εισέλθουν στον χώρο Σένγκεν. Σήμερα, κάνουμε ένα ακόμη βήμα για να διαφυλάξουμε το θεμελιώδες δικαίωμα των πολιτών μας να νιώθουν ασφαλείς εκεί όπου κατοικούν, εργάζονται και ταξιδεύουν, δημιουργώντας μια Ευρώπη που προστατεύει».
Ο αρμόδιος επίτροπος για την Ένωση Ασφάλειας Τζούλιαν Κινγκ δήλωσε: «Από την πρόληψη τρομοκρατικών επιθέσεων μέχρι τα αγνοούμενα παιδιά, το SIS αποτελεί τον ακρογωνιαίο λίθο της ανταλλαγής πληροφοριών στην ΕΕ, χάρη στον οποίο εντοπίστηκαν περισσότεροι από 200.000 εγκληματίες και πραγματοποιήθηκαν 50.000 συλλήψεις, και έχει μεγάλη σημασία για τη συνεργασία σε θέματα διασυνοριακής ασφάλειας. Χαιρετίζω τη σημερινή έγκριση μιας ενισχυμένης εντολής που θα κάνει το SIS ακόμη πιο αποτελεσματικό. Το γεγονός αυτό αποκτά ακόμη μεγαλύτερη σημασία δεδομένου του καθοριστικού ρόλου που θα διαδραματίσει το SIS στις προσπάθειές μας να καταστήσουμε όλα τα συστήματα πληροφοριών της ΕΕ πραγματικά διαλειτουργικά.»
Το ενισχυμένο SIS θα περιλαμβάνει, μεταξύ άλλων, τις ακόλουθες βελτιώσεις:
- Νέες καταχωρίσεις για εγκληματίες και αποφάσεις επιστροφής: χάρη στις συμφωνηθείσες αλλαγές θα καταστεί δυνατή η εισαγωγή καταχωρίσεων SIS για άγνωστα άτομα που καταζητούνται σε σχέση με αξιόποινες πράξεις. Επιπλέον, θα θεσπιστεί μια νέα κατηγορία καταχωρίσεων για «αποφάσεις επιστροφής» που θα βελτιώσει την εφαρμογή των αποφάσεων επιστροφής, οι οποίες εκδίδονται για παράτυπα διαμένοντες υπηκόους τρίτων χωρών.
- Ενίσχυση της επαγρύπνησης για τρομοκρατικά εγκλήματα: οι εθνικές αρχές θα είναι υποχρεωμένες να προβαίνουν σε καταχώριση SIS σε περιπτώσεις που συνδέονται με τρομοκρατικά εγκλήματα, και σε έναν νέο «έλεγχο έρευνας» για τη συγκέντρωση βασικών πληροφοριών.
- Αυστηρότερες διατάξεις σχετικά με τα αγνοούμενα παιδιά και τα άτομα που έχουν ανάγκη: οι εθνικές αρχές θα είναι σε θέση να πραγματοποιούν προληπτικές καταχωρίσεις για άτομα που χρήζουν προστασίας, επιπλέον των υφιστάμενων καταχωρίσεων για αγνοουμένους.
- Εφαρμογή των απαγορεύσεων εισόδου: θα είναι πλέον υποχρεωτική η εισαγωγή στο SIS όλων των απαγορεύσεων εισόδου που εκδίδονται για υπηκόους τρίτων χωρών ώστε να διασφαλίζεται η εφαρμογή τους σε ολόκληρο τον χώρο Σένγκεν.
- Αυστηρότεροι κανόνες προστασίας δεδομένων: οι συμφωνηθείσες αλλαγές θα ενισχύσουν την προστασία των προσωπικών δεδομένων, μέσω της ευθυγράμμισής τους με τον νέο γενικό κανονισμό για την προστασία των δεδομένων και την οδηγία για την προστασία των δεδομένων για σκοπούς επιβολής του νόμου.
- Βελτίωση της διαλειτουργικότητας: χάρη στο ενισχυμένο SIS θα γίνεται αποτελεσματικότερη χρήση των δακτυλικών αποτυπωμάτων, των αποτυπωμάτων παλάμης και των εικόνων προσώπου για τον εντοπισμό υπόπτων. Οι βελτιώσεις αυτές συμβάλλουν επίσης στην εξασφάλιση πλήρους διαλειτουργικότητας του SIS με άλλα συστήματα της ΕΕ για τη μετανάστευση, τη διαχείριση των συνόρων και την ασφάλεια.
- Ενίσχυση της πρόσβασης των οργανισμών της ΕΕ: η Ευρωπόλ θα έχει πλέον πρόσβαση σε όλες τις κατηγορίες καταχωρίσεων στο SIS, ενώ οι επιχειρησιακές ομάδες του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Συνοριοφυλακής και Ακτοφυλακής θα έχουν πρόσβαση στο SIS για την άσκηση των καθηκόντων τους στα κέντρα υποδοχής και ταυτοποίησης και στα εξωτερικά σύνορα.
Επόμενα βήματα
Μετά τη σημερινή έγκριση από το Συμβούλιο των τριών κανονισμών σχετικά με την ενίσχυση της χρήσης του συστήματος πληροφοριών Σένγκεν για την αστυνομική συνεργασία, τους συνοριακούς ελέγχους και την επιστροφή, ο Πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και η αυστριακή Προεδρία του Συμβουλίου θα πρέπει τώρα να συνυπογράψουν τα κείμενα.
Στη συνέχεια, τα κείμενα θα δημοσιευτούν στην Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης και θα τεθούν σε ισχύ 20 ημέρες αργότερα. Οι νέες λειτουργίες του SIS θα εφαρμοστούν σταδιακά, υπό την προϋπόθεση ότι το σύστημα θα είναι πλήρως λειτουργικό στα κράτη μέλη 3 χρόνια μετά την έναρξη ισχύος της νομοθεσίας (δηλαδή το 2021). Ο οργανισμός eu-LISA, που είναι υπεύθυνος για τη λειτουργική διαχείριση συστημάτων πληροφοριών μεγάλης κλίμακας στον τομέα της ελευθερίας, της ασφάλειας και της δικαιοσύνης, θα αναλάβει το έργο της τεχνικής αναβάθμισης του SIS.